Der bliver færre som Bjarne Jensen: Folk vil hellere være unikke
Det er ikke med Bjarne Jensens gode vilje, men i fremtiden vil der formentlig værre færre som ham.
Bjarne Jensen lyder umiddelbart som en ganske almindeligt, dansk navn.
Men sådan vil det måske ikke forblive i fremtiden. Efternavne, der slutter med -sen, som Jensen, Hansen eller Nielsen er nemlig i tilbagegang.
Det ærgrer Bjarne Jensen, der nu har skrevet 'Bogen om Jensen' i sin kamp for at få flere til at beholde det traditionelle efternavn med sen-endelsen.
- Jeg fandt ud af, at navnet Jensen var i meget kraftig tilbagegang. Jeg opdagede det, da vi passerede 300.000 i nedadgående retning. Så tænkte jeg, det var da egentlig utroligt, siger Bjarne Jensen til TV2 Østjylland.
- Jeg synes, at sen-navne er en del af vores kulturarv. Der er ikke andre lande i verden end Danmark og Norge, hvor folk hedder -sen til efternavn.
Nedgangen fortsat
Siden 1994 er antallet af folk med sen-efternavne faldet markant. Dengang havde 61 procent af befolkningen et sen-efternavn, men i 2024 er det tal nede på 43 procent.
Personer, der hedder de mest almindelige sen-efternavne; Jensen, Nielsen og Hansen, er faldet med 272.000 over de sidste 30 år. Det er på trods af, befolkningen er vokset med 770.000 personer i samme periode.
Det er de benhårde fakta, der har fået Bjarne Jensen til at skrive 'Bogen om Jensen', som ganske simpelt handler om og hylder både kendte og ukendte, der hedder Jensen.
Bjarne Jensens intention har været at promovere det danske efternavn, så flere stolt vil bære et -sen i sit navn - men den ambition er ikke gået helt som planlagt.
- Jeg må jo indrømme, at efter bogen blev udgivet, er nedgangen fortsat. Den vending, jeg havde håbet på, er ikke kommet, siger Bjarne Jensen.
Navneskiftere vil være unikke
Ifølge Danmarks Statistik skifter cirka 40.000 danskere efternavn hvert år.
Bjarne Jensen har efter sin bogudgivelse talt med nogle af dem, der har byttet et -sen-efternavn ud med noget andet, og ifølge ham skyldes det særligt behovet for at skille sig ud.
- Det er fordi, man vil være noget særligt og unikt. Jeg plejer lidt drillende at sige til folk, når de har givet mig den forklaring, at de vil være noget særligt, og så gør de som alle de andre; de skifter efternavn, siger han.
Selvom sen-efternavne er i kraftig tilbagegang, er navnene ikke helt ved at forsvinde, mener fremtidsforsker, Jesper Bo Jensen fra Center for Fremtidsforskning i Aarhus.
- Jensen vil falde til et vist niveau. Så vil det igen komme på mode at have de gamle navne, men det vil tage rigtig lang tid. Jeg tror ikke, det sker før omkring næste århundredeskifte. Og vi kommer aldrig op til fordums storhedstid, udtaler han i Bjarne Jensens 'Bogen om Jensen'.
Bjarne Jensen håber, at navnet kommer så tæt på en storhedstid som muligt.
- På ét eller andet tidspunkt bliver det jo nok en trend at tage de gamle sen-navne igen. Det vil jeg da håbe.
Er det ikke bare en naturlig udvikling, at folk ikke ønsker at hedde -sen til efternavn?
- Folk må jo hedde, hvad de vil - det skal jeg skynde mig at sige. Jeg skal ikke blande mig i, hvad folk vil hedde, siger han, men tilføjer:
- Jeg tror, mange glemmer, at sen-efternavne har en særlig historie og har fandtes i Danmark helt tilbage til de første, der hed -søn i vikingetiden. Det har været en del af vores nationale identitet igennem mange år. Derfor, synes jeg, det er pudsigt, at mange vælger dem fra.
De hemmelige Jensen'er
For at gøre sit til, at navne som Jensen fortsat vil være en del af det danske samfund, holder Bjarne Jensen foredrag om glæden ved at hedde Jensen.
Her har han en oplevelse af, at der lever mange Jensen'er i "skjul" derude.
- Ofte, når jeg har holdt foredrag, er der nogen, der kommer hen og hvisker til mig, at de i virkeligheden også er en Jensen. Så fortæller de mig deres historie om, at de har skiftet efternavn, og at de nogle gange fortryder det. Det, de har fået, er måske svært at stave. Jensen giver aldrig problemer, siger Bjarne Jensen.
Det let-stavelige efternavn bliver da også - stensikkert - i Bjarne Jensens navn.
- Jeg har i hvert fald besluttet mig til at holde fast i mit, og jeg vil prøve at overbevise andre om, at det kan man godt, siger han.