Ikonisk haj aflivet: Obduktion viste grum sygdom
En nursehaj, der har haft stor betydning for artsfæller over hele verden, er blevet aflivet.
Hajakvariet i Grenaa blev torsdag en ikonisk figur fattigere. Efter at have skrantet lidt tid så den ansvarlige marinbiolog sig nemlig nødsaget til at aflive den ene nursehaj.
Hajen, der helt usædvanligt er blevet 33 år gammel, har haft en særlig betydning.
Det fortæller Rune Kristiansen, der er marinbiolog og kurator i Kattegatcentret og har fulgt hajen, siden han selv begyndte som studentermedhjælper i 2000.
- Jeg kunne godt mærke, at det er den haj, jeg har arbejdet mest med. Jeg har en professionel tilgang, men det er det dyr, jeg har mest følelsesmæssigt tilknytning til, og som har betydet mest for mig, siger han til TV2 Østjylland.
Nursehajen kom til centeret i 1996 og er blevet lidt en foregangshaj. Den var nemlig hovedperson i et hajtræningsprojekt, der ikke er set før.
Obduktion viste klar årsag
Op til den store beslutning er der blevet holdt ekstra øje med hajen gennem knap et halvt år.
Her har den blandt andet tabt sig i vægt, og Rune Kristiansen har også konsulteret sit internationale netværk af dyrlæger og dyrepassere.
Men hajens alder i betragtning kunne han til sidst ikke se anden udvej.
- Det var en nødvendig beslutning, og heldigvis viste obduktionen, at det var helt berettiget. Den havde det, der ligner en tumor på størrelse med en knytnæve, i leveren, siger marinbiologen.
Den over to og en halv meter lange haj har været med til at ændre opfattelsen af hajer.
Ikke bare et monster
Sammen med marinbiologen blev den en pioner inden for banebrydende hajtræning.
Træningen iværksatte Rune Kristiansen i 2011, hvor nursehajerne først lærte et kaldesignal - lyden af en triangel, som senere blev ændret til raslende kokosskaller.
På kommando lærte den at glide op på en specialbygget træningsrampe i hajtanken og at rulle om på ryggen, hvor den blev trænet til tillidsfuldt at ligge stille og blive undersøgt, fortæller marinbiologen.
- Det er ikke bare en primitiv dræbermaskine, siger han.
Dermed har den været med til at bevise, at hajer kan trænes, hvilket har haft stor betydning for håndtering og pleje af hajer i fangenskab – både i Danmark og internationalt. Træningen gør det lettere at undersøge og behandle hajer for sygdomme på en sikker og effektiv måde.
- Et vigtigt mål er også at ændre menneskers syn på hajer, der desværre ofte og meget fejlagtigt opfattes som farlige dræbermaskiner. De, der er kommet for at se 'monsteret', har fået en mere nuanceret viden. Her har vores afdøde nursehaj spillet en stor rolle, siger Rune Kristiansen.
Det er muligvis heller ikke det sidste, man har set til netop denne her nursehaj.
Kan blive udstillet
Den mørke nursehaj vil forsat spille en stor rolle for sine artsfæller. Der er blevet taget omfattende prøver, som skal bidrage til at udvide den sparsomme viden, der generelt findes om hajer.
Hele hajen er blevet frosset ned, og her skal den ligge, til der kan findes økonomi til at konservere den, så den kan bruges i Kattegatcentrets skoletjeneste.
Om den lyse nursehaj, der er tilbage, får selskab af en artsfælle i den nærmeste fremtid, tvivler marinbiolog Rune Kristiansen på. Det er ikke lykkedes nogen i Europa at opdrætte dem, så de venter på et såkaldt overskudsdyr fra et andet akvarie.
Han vil dog gerne vente lidt, da akvariet står overfor en større renovering, hvor hajerne skal flyttes over i et andet bassin i nogle måneder.
Men planen er, at den tilbageværende nursehaj skal have selskab igen på et tidspunkt, lyder det.