Ikke noget at grine af: Lattergassen flyder fortsat frit rundt i bybilledet
Ifølge en rusmiddelforsker fortæller nogle unge om et forbrug på op imod 200 gaspatroner på én aften.
1006 gasflasker har de fundet de seneste ti måneder.
De fylder godt i plastiksækkene, når de frivillige affaldsindsamlere fra foreningen "En for holdet" tager en indsamlingsrunde i Aarhus og omegn.
Flaskerne er fremstillet til fødevareproduktion og andre harmløse formål, men de er igennem nogle år blevet anvendt som rusmiddel, fordi gassen giver en kortvarig rus, der minder om den, man får ved at drikke alkohol.
Det virker hæmmende på centralnervesystemet, så man bliver svimmel, får usikre bevægelser, bliver opstemt og vrøvlende, men det hele varer kun i et sted mellem et og to minutter, så der skal en del til, hvis man skal holde den kørende hele aftenen.
Det er formentlig forklaringen på, at folk som Pernille Vendelboe finder så mange flasker, når hun samler affald.
- Vi finder både de små og de store flasker. De fleste kender nok dem, der er i siphonflaskerne til flødeskum, men dem her er på én til fem liter ad gangen. og mistanken er jo, at de ikke bliver brugt til flødeskum men som et euforiserende stof, siger Pernille Vendelboe.
- Jeg synes, det er tankevækkende, at der er så stort et forbrug. Vi finder nye flasker hele tiden, og vi finder dem, hver gang vi er ude at gå.
Unge søger forskellige former for rus
Vibeke Asmussen Frank fra VIA University College forsker i rusmidler.
Hun har sammen med nogle kolleger lavet en undersøgelse, hvor de har interviewet 45 unge mellem 18 og 25 år om deres forbrug af netop lattergas. Deres konklusion var, at unge bruger lattergas på forskellige måder.
- Den ene er dem, der bruger gassen som en del af deres almindelige gå-i-byen-praksis, hvor alkoholen er det vigtigste rusmiddel. De bruger lattergassen som en slags gimmick til at pifte festen lidt ekstra op, siger Vibeke Asmussen Frank.
- Den her gruppe af unge har typisk brugt et sted mellem to og ti af de her små, sølvfarvede lattergaspatroner på en aften.
Den anden gruppe i undersøgelsen brugte lattergassen noget mere intensivt.
De søgte ikke en gimmick men derimod en helt særligt rus-oplevelse, som de fik ved at bruge mange patroner efter hinanden
- De fortalte om et forbrug på et sted mellem 50 og helt op til 200 patroner (af de små, red.) på en aften. Det var gerne både torsdag, fredag og lørdag, og deres forbrug strakte sig over flere år. Det var et helt andet ønske, de havde. De søgte ikke en gimmick men derimod en helt særligt rus-oplevelse, som de fik ved at bruge mange patroner efter hinanden, forklarer Vibeke Asmussen Frank.
Undersøgelsen blev lavet under corona-pandemien og dermed et godt stykke tid før, at regeringen strammede op på lovgivningen omkring salg og besiddelse af lattergaspatroner. Det var med andre ord nemmere for brugerne dengang at skaffe patronerne.
Ved du noget?
Ved du, hvor man køber lattergasflaskerne? Har du selv erfaring med det? Så skriv til os her.
Vibeke Asmussen Frank fortæller, at det tyder på, at "fest-brugerne" er blevet færre den seneste tid, men at de mere hardcore brugere er blevet tilbage.
Det baserer hun på, at der bliver fundet mange af de store gasflasker.
- Vi ser dem ligge i vejkanten og andre steder, de her store, blå flasker. Der kan måske være 60 af de små patroner i én stor flaske, så de kan blive ved at suge og suge og suge. Det er meget mere risikofyldt end at tage en enkelt patron indimellem, siger forskeren.
Hun opfordrer forældre til at tage en alvorssnak med deres unge mennesker, hvis de har indikationer på, at de bruger gassen.
Ulovligt siden den 1. juli i år
Den stramning af lovgivningen, som Vibeke Asmussen Frank nævner, trådte i kraft den 1. juli 2023.
Fra den dato har det været strafbart at sælge og besidde lattergas som et rusmiddel. Eksempelvis på skoler, institutioner og andre offentlige steder.
Sådan straffes ulovlig besiddelse af lattergas
3000 kroner i bøde for at besidde op til 1349 gram gas.
5000 kroner i bøde for at besidde mellem 1350 og 2699 gram gas.
50.000 kroner i bøde for at besidde over 2700 gram gas (den store mængde anses for at være med henblik på salg).
Det kan koste over 10.000 kroner i bøde for at besidde lattergas i køretøjer.
Kilde: Rigspolitiet
Ifølge Sundhedsstyrelsen kan snifning medføre iltmangel og i yderste konsekvens ved eksempelvis blandingsmisbrug med andre rusmidler føre til kvælning.
Misbrug af lattergas kan desuden give skader på hjerne og nervesystem med føleforstyrrelser, koordination- og balanceproblemer og nerveskader til følge.
Den ekstremt kolde gas kan også forårsage forfrysninger i mund, lunger og stemmebånd.